Gemeenten staan voor een uitdaging. In een tijd waarin budgetten krapper worden, de begrotingstekorten oplopen door het begrotingsravijn en de vraag naar transparantie groeit, is het belangrijker dan ooit om niet alleen te communiceren wat we wél doen, maar ook wat we níet doen.
De nieuwe rol van begrotingen: transparant en toegankelijk
De laatste jaren hebben gemeenten grote stappen gezet om begrotingen transparanter en toegankelijker te maken. Dankzij slim geformuleerde doelstellingen, beknopte teksten en visuele presentaties kunnen raadsleden en burgers nu sneller inzicht krijgen in behaalde doelen en prestaties. Veel gemeenten hebben online publicaties die goed doorzoekbaar zijn. P&C documenten worden steeds visueler opgesteld, waardoor het voor de raad en burgers sneller te zien is welke doelen en prestatie gehaald zijn. Door middel van lijndiagrammen, zoals in Almere kan je ook duidelijke vergelijkingen maken tussen landelijke cijfers en eigen gemeentes. Deze vooruitgang is een stap in de goede richting.
De onbeantwoorde vraag: wat doen we niet?
Er blijft één cruciale vraag vaak onbeantwoord: wat doen we niet? Deze vraag is van groot belang, zeker nu gemeenten volgens recente berichten in de komende jaren mogelijk met financiële tekorten tot 1 miljard euro te maken kunnen krijgen. Het is tijd dat gemeenten deze vraag niet langer mijden maar juist omarmen.
Transparantie in beleidsvorming: de grenzen aangeven
Het definiëren van de scope van projecten is standaard in veel sectoren. Met andere woorden wat gaan we doen en wat is niet haalbaar? Het vreemde is dat deze vraag nauwelijks wordt gesteld in begrotingen. Indirect vind je dit natuurlijk wel terug maar dan moet je tussen de regels door lezen. Het is natuurlijk politiek ook niet zo fijn om te vertellen wat je niet gaat doen.
Door duidelijke te communiceren wat niet haalbaar is, kunnen gemeenten, burgers en raadsleden beter betrekken bij het beleidsvormingsproces. De overheid kan immers niet alles oplossen voor de burger. Dit is niet alleen een kwestie van transparantie, maar ook van realisme en eerlijkheid. Het ziet er immers naar uit dat de komende jaren weer de broekriem moet worden aangehaald.
De vierde W: wat is niet haalbaar?
Misschien is het tijd om de bekende drie W’s (Wat willen we bereiken, Wat gaan we doen, Wat mag het kosten) van de BVV uit te bereiden met een vierde W: Wat is niet haalbaar? Dit zou een meer volledig beeld geven van de realiteit waarin gemeenten opereren. Het voorbeeld van Deventer, waar speelvoorzieningen worden afgeschild en andere worden verbeterd, laat zien hoe belangrijk het is om ook te communiceren over wat niet gedaan kan worden.
De kracht van duidelijkheid
In een tijd waarin de financiële middelen beperkt zijn en de verwachtingen hoog, is het essentieel dat gemeenten niet alleen hun plannen, maar ook hun beperkingen duidelijk communiceren. Dit creëert niet alleen een helderder beeld voor raadsleden en burgers, maar zorgt ook voor realistische verwachtingen en een gezonder beleidsvormingsproces. Laten we de moed hebben om niet alleen te delen wat we doen, maar ook wat we laten.
Wil je meer weten?
Ben je benieuwd hoe LIAS jouw kan helpen bij het maken van begrotingen? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Eén van onze specialisten neemt binnen één werkdag contact met je op.
