Bij het ontwerpen van een dashboard moet je veel keuzes maken. Eén van de eerste vragen die je jezelf moet stellen is of het een verkennend of een verklarend dashboard wordt. Beide varianten hebben hun voordelen, maar het ontwerp wordt uiteindelijk beïnvloed door welke variant je kiest. In deze blog gaan we dieper in op het verschil tussen een verkennend en verklarend dashboard.
Wat is een verkennend dashboard?
Een verkennend dashboard, ook wel exploratory dashboard genoemd, komt van het woord explore. Een verkennend dashboard is een dashboard waarmee gebruikers de gegevens kunnen verkennen die hen worden gepresenteerd. Je geeft ze hiermee een dashboard met de bedoeling dat ze zelf de antwoorden op hun vragen gaan zoeken.
Voorbeelden van een verkennend dashboard zijn bijvoorbeeld:
- Gaat de omzet van product A in de loop van het jaar omhoog?
- In welke bus zitten gemiddeld de minste passagiers?
- Welk locaties hebben de minste bezoekers?
Deze dashboards hebben meestal meerdere filters om segmentering mogelijk te maken zoals op Product, Buslijn en Locatie. En meerdere pagina’s. Met behulp van filters, knoppen en andere doorklikmogelijkheden, beweeg je door het dashboard heen en weer. Het is interactief.
Exploratory dashboards worden over het algemeen regelmatig ververst. Dagelijks, maandelijks of zelfs meermaals per dag wordt de data in het dataplatform bijgewerkt en de visuals ververst. Omdat je niet helemaal zeker weet wat de eindgebruiker uiteindelijk wil vinden, staat er meestal meer in het dashboard dan nodig.
Meer weten:
Zo leg je de aandacht op de juiste punten in een dashboard
Een voorbeeld van een exploratory dashboard:
Wat zijn kenmerken van een verkennend dashboard?
Een verkennend of exploratory dashboard herken je aan de volgende kenmerken:
- Aanwezigheid van slicers / filters voor interactie met de data.
- Historische data is beschikbaar voor vergelijkingen. Je kan op en neer in de tijd.
- De data wordt regelmatig ververst.
- Er is vaak meer informatie beschikbaar dan nodig is
- Je kan op zoek naar patronen en trends
- Het dashboard wordt regelmatig ververst met nieuwe data.
Of plan een adviesgesprek in op een dag en tijd naar keuze
Wat is een verklarend dashboard?
Naast verkennende dashboards heb je ook verklarende dashboards. Een verklarend dashboard, ook wel een explanatory dashboard komt van het woord explain. Dit is een dashboard dat wordt gebruikt om de eindgebruiker iets te vertellen, iets te verklaren.
Deze dashboards hebben meestal geen of veel minder filters en zijn daardoor minder of helemaal niet interactief. Dit is ook niet nodig omdat je vooraf al hebt gefilterd naar de gegevens die nodig zijn om je verhaal te kunnen vertellen.
In een verklarend dashboard beantwoord je een specifieke vraag met behulp van statische data, een momentopname. Het geeft inzichten en aanbevelingen. Je gebruikt verklarende dashboards om de bevindingen uit je analyses aan een publiek te laten zien.
Denk hierbij bijvoorbeeld aan een managementoverleg. Het management hoeft dan niet meer zelf op zoek naar de antwoorden in een verkennend dashboard.
Zogenaamde infographics zijn vaak verklarend. Ze worden gebruikt om een specifiek verhaal te vertellen of om te verklaren wat er is gebeurd.
Meer weten:
Moet je een donut- of cirkeldiagram vermijden in je dashboard?
Een voorbeeld van een verklarend dashboard
Wat zijn kenmerken van een verklarend dashboard?
Een verklarend of explanatory dashboard herken je aan de volgende kenmerken:
- Het dashboard vertelt een verhaal: er wordt verklaard waar de omzetgroei vandaan komt
- Er staat toelichting bij de visuals
- Het is een momentopname. De data gaat bijvoorbeeld over het jaar 2022, Je kan hier geen 2021 van maken.
- Er zijn geen slicers / filters aanwezig.
- Er is geen geen interactie met de data mogelijk; je kan niet doorklikken naar onderliggende data.
Of plan een adviesgesprek in op een dag en tijd naar keuze
Waarom is storytelling zo belangrijk?
In een verklarend dashboard is storytelling erg belangrijk. De boodschap die je wil vertellen moet er uitspringen. De visuals moeten worden toegelicht. Wat zie je? Wat beveel je aan? Maar pas wel op: te veel tekst leidt af of wordt zelfs helemaal niet gelezen. Door gebruik te maken van dashboardrichtlijnen zet je snel een strak en rustig dashboard neer.
Door kleurgebruik spaarzaam en consequent toe te passen kun je accenten leggen. Op die manier trekt de opdrachtgever eenvoudig conclusies en kan hij direct aan het werk met de aanbevelingen. Zoals hieronder, waar de productcategorieën in de verschillende grafieken expres dezelfde kleur hebben.
Meer weten?
Wil je zelf ook een goed dashboard met de voor jou belangrijkste inzichten? Neem dan vrijblijvend contact met ons op. Eén van onze specialisten neemt binnen één werkdag contact met je op. Of plan direct zelf een gratis adviesgesprek in op een dag en tijd die jou het best uitkomt.
